سنگ‏شناسی، ژئو‏شیمی و محیط زمین ساختی سنگ های آتشفشانی ائوسن منطقه خاور هریس، آذربایجان شرقی- شمال ‏باختر ایران

Authors

  • حسین کریمی قره بابا دانشگاه تبریز، گروه زمین شناسی، تبریز، ایران
  • علی عامری دانشگاه تبریز، گروه زمین شناسی، تبریز، ایران
Abstract:

       منطقه مورد مطالعه در شمال‏باختر ایران و در حدود 20 کیلومتری خاور شهرستان هریس واقع شده و بخشی از زون البرز- آذربایجان می‏باشد. وجود گنبدهای گدازه به همراه جریان‌های ستبر گدازه، برش و لایه‏های ایگنمبریتی، نشان‌دهنده یک مرکز فوران مهم در این منطقه می‏باشد. سن آتشفشانی­های مورد مطالعه ائوسن زیرین- میانی بوده و سنگ­های گرانیتوییدی نوع I با سن ائوسن پسین این مجموعه را همراهی می­کنند. محلول‌ها و سیال‌های گرمابی حاصل از این گرانیتوییدها که ارتباط ژنتیکی با سنگ­های آتشفشانی مورد بررسی دارند در برخی نواحی باعث دگرسانی آنها و در نتیجه باعث کانه­زایی­های فلزی شده­اند. بر اساس رده‏بندی شیمیایی سنگ­های آتشفشانی منطقه شامل آندزیت، آندزیت بازالتی و تراکی‏آندزیت می‏باشد. بافت این سنگ­ها پورفیری، میکرولیتی پورفیری و هیالومیکرولیتی بوده و درشت‌بلور­های آنها اغلب پلاژیوکلاز، فلدسپار قلیایی، اوژیت، هورنبلند و بیوتیت است. بافت­های غربالی و دگرسانی انتخابی در پلاژیوکلازها، وجود بیوتیت­ها و هورنبلندهای با حواشی سوخته به همراه سایر بافت‌های غیرتعادلی از ویژگی‌های بارز این سنگ­ها است. نمودارهای SiO2 در برابر Na2O+K2O، AFM، SiO2 در برابر K2O نشان می‏دهد که این سنگ­ها همانند گرانیتوییدهای همراه، کلسیمی- قلیایی (کالک آلکالن) پتاسیم متوسط تا بالا هستند. ویژگی‌های شیمیایی سنگ­های مورد بررسی حاکی از غنی­شدگی آنها در زون‌های فرورانشی یا آلایش پوسته­ای بوده و روند غنی­شدگی درون صفحه­ای را نشان نمی­دهند. ترسیم نمونه­ها در نمودارهای Rb/Ba در برابر Ti/Y و Nb/Zr در برابر Nb نشان می­دهد که شیمی این سنگ­ها بیشتر توسط تبلور تفریقی کنترل شده و نقش آمیختگی ماگمایی در تحول این سنگ‌ها محسوس نبوده است. ترسیم نمونه­های مورد بررسی در نمودارهای متمایزکننده محیط زمین­ساختی بازالت­ها و آندزیت­ها که بر اساس عناصر Th, Ti, Zr, Nb, Sr استوارند، حاکی از تعلق آنها به کمان­های آتشفشانی کلسیمی- قلیایی است. همچنین مقایسه الگوهای عناصر ناسازگار و سازگار کمیاب سنگ­های آندزیتی مورد بررسی با انواع موجود در محیط‌های زمین­ساختی مشخص، بیانگر تطابق زیادتر آنها با کمان­های آتشفشانی، بویژه با انواع موجود در محیط­های پس برخوردی می­باشد.  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ژئوشیمی و پتروژنز سنگ های آتشفشانی ترشیری منطقه حسین آباد (جنوب باختر بیرجند، خاور ایران)

منطقه مورد مطالعه در 50 کیلومتری جنوب باختر بیرجند در حاشیه شمال باختری زون جوش خورده سیستان قرار گرفته است. در منطقه حسین آباد، مجموعه ای از سنگ های آتشفشانی متعلق به ترشیری، بخش های مختلف ردیف های افیولیتی منسوب به کرتاسه فوقانی را قطع نموده اند. این سنگ ها آندزیتی بوده، دارای بافت غالب پورفیری و گلومروپورفیری هستند. پلاژیوکلاز، هورنبلند، اوژیت و بیوتیت، درشت بلورهای این سنگ ها هستند. بافت غر...

full text

ژئوشیمی و خاستگاه زمین ساختی سنگ های آتشفشانی ترسیری شمال خوسف (شرق ایران)

منطقه مورد مطالعه در شمال خوسف در استان خراسان جنوبی و در مرز پهنه زمین درز سیستان با بلوک لوت واقع شده است. در این محدوده گدازه های متعلق به ترسیر شامل: آندزیت، کوارتز آندزیت، داسیت و ریولیت رخنمون دارد. بافت غالب در بیشتر نمونه های مطالعه شده پورفیری و گلومروپورفیری است. کانی های اصلی تشکیل دهنده سنگ های آندزیتی شامل: پلاژیوکلاز، آمفیبول و پیروکسن است که در بعضی نمونه ها در خمیره میکرولیتی قر...

full text

ژئوشیمی و پتروژنز سنگ های آتشفشانی و نیمه نفوذی گیوشاد (جنوب باختر بیرجند، خاور ایران)

منطقه مورد بررسی، در فاصله 41 کیلومتری جنوب باختری بیرجند، در بخش شمالی ایالت جوش خورده سیستان قرار دارد. یک مجموعه آتشفشانی شامل آندزیت و آندزیت بازالتی به همراه یک توده نیمه نفوذی دیوریتی منسوب به ائوسن به درون شیل و ماسه سنگ پالئوژن نفوذ کرده اند. بافت های غالب مشاهده شده در این مجموعه سنگی شامل پورفیری با زمینه میکروگرانولار، پورفیری و گلومروپورفیری هستند. پلاژیوکلاز (الیگوکلاز- آندزین) و آ...

full text

پترولوژی و پتروژنز سنگ های آتشفشانی ائوسن شرف آباد (شمال غرب ورزقان، آذربایجان شرقی)

منطقه شرف آباد در استان آذربایجان شرقی و در شمال غرب شهر ورزقان قرار دارد. این منطقه از نظر پهنه بندی ساختمانی، در پهنه ایران میانی و زیرپهنه البرز-آذربایجان واقع است. بر اساس مطالعات صحرایی سنگ های آتشفشانی شرف آباد متشکل از مخروط و روانه های آندزیتی با بافت پورفیری است. بر اساس مطالعات پتروگرافی، این سنگ های آتشفشانی دارای بافت های پورفیری با زمینه دانه ریز تا شیشه ای، گلومروپورفیریتیک، حفره ...

full text

پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی کواترنری زیری (شمال شرق سراب، آذربایجان شرقی)

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی و در شمال شرق شهر سراب قرار دارد. این منطقه از نظر زون‌بندی ساختمانی، در زون ایران میانی و زیرزون البرز- آذربایجان واقع است. براساس مطالعات صحرایی سنگ‌های آتشفشانی مورد مطالعه، جوان‌ترین تظاهرات آتشفشانی منطقه بوده و متشکل از مخروط و روانه‌های تراکی‌آندزیتی با بافت پورفیری می‌باشند. براساس مطالعات پتروگرافی سنگ‌های آتشفشانی فوق دارای بافت‌های پورفیری با...

full text

پتروگرافی، ژئوشیمی و محیط تکتونیکی سنگ‌های آتشفشانی کواترنری زیری (شمال شرق سراب، آذربایجان شرقی)

منطقه مورد مطالعه در استان آذربایجان شرقی و در شمال شرق شهر سراب قرار دارد. این منطقه از نظر زون‌بندی ساختمانی، در زون ایران میانی و زیرزون البرز- آذربایجان واقع است. براساس مطالعات صحرایی سنگ‌های آتشفشانی مورد مطالعه، جوان‌ترین تظاهرات آتشفشانی منطقه بوده و متشکل از مخروط و روانه‌های تراکی‌آندزیتی با بافت پورفیری می‌باشند. براساس مطالعات پتروگرافی سنگ‌های آتشفشانی فوق دارای بافت‌های پورفیری با...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 18  issue 71

pages  85- 90

publication date 2010-01-21

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023